OKULA UYUM SÜRECİ

Uyum, çocukların sahip olduğu nitelikler ile kendi benlikleri ve yaşadıkları çevre arasında düzenli, dengeli bir ilişki kurabilmesi ve bu ilişkiyi sürdürebilmesidir (Doğan, Kelleci, Sabancıoğulları ve Aydın, 2008). Okula uyum ise, okul kültürünün gerektirdiği çok yönlü nitelikler ile çocukların sahip oldukları nitelikler arasında bulunan uyumun derecesi olarak ifade edilebilir (Spencer, 1999).

Çocukların yaşamlarında en önemli değişimlerden biri okula başlamaktır. İlk defa sosyal ortamda anne ve babası olmadan bir gruba dahil olma deneyimi kimi zaman tedirgin edici olabilir. Özellikle anaokulu öğrencilerinde bunu sıklıkla gözlemleyebiliriz. İlk günlerde ağlama, okula gitmekten kaçınma, anne veya babadan ayrılamama gibi davranışlarla sıklıkla karşılaşabiliriz. Bahsettiğimiz bu uyum problemlerinin sadece anaokulunda değil okula devam eden ama uzunca bir tatille okuldan uzaklaşmış ara kademeler içinde söz konusu olduğundan bahsedebiliriz. Bu öğrencilerde de okula gelmek istememe, erteleme, uyku düzenine adapte olamama gibi sorunlarla karşılaşabiliriz.

Okula uyum sürecinde her çocuğun farklı olduğu dikkate alınmalı ve çocuğa göre yaklaşım belirlenmelidir. Bu sürece daha kolay adapte olabilmeleri ve okul korkusu hatta ilerideki zamanlarda sosyal fobi gibi fobiler geliştirmemeleri için ailelerin tutumu çok önemlidir. Anne ve babanın ortak bir dil kullanarak tutarlı olması oldukça önemlidir. Çocuklar reddedici, agresif ve okul konusunda isteksiz davranışlar sergileyebilir. Bu durumlarda çocuğa değişen düzenin sadece kendisine ait olmadığını tüm öğrencilerin aynı paydada olduğu mesajı verilmelidir. Evdeki yeni düzenin tüm aile bireyleri için yeni bir uyum süreci olduğu çocuğa hatırlatılmalıdır. Anne ve babaların okul hazırlıklarında öğrencilerin yanında olması yalnız olmadıklarını hissetmeleri açısından oldukça önemlidir. Okulun eğlenceli yanlarından bahsetmek, süreci eğlenceli hale getirmekte kaygıyı azaltabilir. Gerektiği zaman ebeveynlerin kendi okul yaşantınızdan bahsetmek, kurulacak yeni arkadaşlıkları anlatmak etkili olabilir.

Okul sürecini açık ve net bir şekilde anlatmak, çocuğu bu süreçte kandırmamak çok önemlidir. Öğretmenler ile iş birliği sağlamak, çocuğun reddedici her davranışında ortak ve kararlı bir dil kullanmak adaptasyonu kolaylaştıracaktır. Bu süreçte uyumsuz davranışlar ve kaygı süreci devam ediyor, günlük hayatını etkiliyorsa bir uzmandan destek alınmasında fayda vardır.

Kaynakça

Özen Altınkaynak, Ş. & Akman, B. (2019). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklar Okula Uyum Becerilerine Anne Baba Tutumlarının Etkisi . Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (1), 19-36. DOI: 10.33417/tsh.516679